Pojęcie terenu biologicznie czynnego (w skrócie TBC) wprowadziło do polskiego ustawodawstwa rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Powierzchnię terenu biologicznie czynną zdefiniowano tam jako „grunt rodzimy pokryty roślinnością oraz wodę powierzchniową na działce budowlanej, a także 50% sumy nawierzchni tarasów i stropodachów, urządzonych jako stałe trawniki lub kwietniki na podłożu zapewniającym ich naturalną wegetację, o powierzchni nie mniejszej niż 10 m2”.
W 2009 roku definicję tę zmodyfikowano – obecnie teren biologicznie czynny to „teren z nawierzchnią ziemną urządzoną w sposób zapewniający naturalną wegetację, a także 50% powierzchni tarasów i stropodachów z taką nawierzchnią, nie mniej jednak niż 10 m2, oraz woda powierzchniowa na tym terenie”. Mówiąc prościej, teren biologicznie czynny, to teren niezabudowany, pokryty roślinnością i pozwalający na naturalną retencję wody.
TBC a zabudowa na działce
Dlaczego definicja TBC jest tak ważna? Ponieważ wpływa na sposób, w jaki można zabudować daną działkę zgodnie z przepisami. Określają one, jaki procent powierzchni musi pozostać powierzchnią biologicznie czynną – w przypadku zabudowy wielorodzinnej, placówek medycznych czy oświatowych jest to 25%. Powierzchnia ta może być także określona w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego – może wówczas dotyczyć również domów jednorodzinnych.
Kiedy dach może stać się terenem biologicznie czynnym?
Zgodnie z prawem do terenu biologicznie czynnego można zaliczyć także stropodachy, pod warunkiem że są, gwarantują odpowiednie warunki do wzrostu roślin. Wymagania te spełniają dachy zielone, zarówno ekstensywne, jak i intensywne. Założenie zieleńca na dachu jest zatem opłacalne nie tylko z punktu widzenia ekologii, trwałości dachu i walorów estetycznych, ale także jako sposób na spełnienie wymogów prawnych dotyczących zabudowy.
Znaczenie terenu biologicznie czynnego w kontekście urbanizacji i planowania przestrzennego
Teren biologicznie czynny odgrywa kluczową rolę w planowaniu przestrzennym, szczególnie w kontekście rosnącej urbanizacji. Jego obecność w projektach budowlanych jest nie tylko wymogiem prawnym, ale także elementem zwiększającym jakość życia mieszkańców. Powierzchnia biologicznie czynna, będąca częścią terenu niezabudowanego, przyczynia się do poprawy mikroklimatu, redukcji hałasu, a także zwiększenia retencji wodnej, co jest niezmiernie ważne w obliczu zmieniającego się klimatu. Ponadto tereny te są oazami dla wielu gatunków roślin i zwierząt, co przyczynia się do zachowania bioróżnorodności w miastach.
Wpływ terenu biologicznie czynnego na jakość życia mieszkańców
Teren biologicznie czynny ma bezpośredni wpływ na jakość życia mieszkańców, oferując przestrzenie do rekreacji i odpoczynku, które są niezbędne w gęsto zabudowanych obszarach miejskich. Dzięki obecności terenów zielonych mieszkańcy mogą cieszyć się świeżym powietrzem, co jest szczególnie ważne w miastach, gdzie poziom zanieczyszczenia powietrza jest często wysoki. Ponadto tereny te przyczyniają się do obniżenia temperatury w upalne dni, co może znacząco poprawić komfort życia. Teren biologicznie czynny to także miejsce, sprzyjające integracji społecznej, umożliwiając organizację różnorodnych aktywności na świeżym powietrzu.
Rola terenu biologicznie czynnego w ochronie środowiska
Teren biologicznie czynny pełni istotną funkcję w ochronie środowiska, działając jako naturalny filtr dla zanieczyszczeń i przyczyniając się do oczyszczania powietrza i wody. Jego obecność w miastach może znacząco przyczynić się do redukcji efektu miejskiej wyspy ciepła, co jest kluczowe w kontekście globalnego ocieplenia. Tereny te są również ważne dla retencji wodnej, pomagając w naturalnym zarządzaniu nadmiarem wód opadowych, co jest szczególnie istotne w obszarach zagrożonych powodzią.
Jakiej pielęgnacji wymaga powierzchnia biologicznie czynna?
Powierzchnia biologicznie czynna wymaga systematycznej pielęgnacji, która uwzględnia utrzymanie odpowiedniej struktury roślinnej oraz drożności warstw drenażowych i filtracyjnych. W przypadku dachów zielonych czy tarasów, powierzchnia biologicznie czynna powinna być okresowo sprawdzana pod kątem wilgotności podłoża, kondycji roślin oraz ewentualnych zanieczyszczeń warstwy wegetacyjnej. SOPREMA zaleca przeglądy sezonowe oraz stosowanie nawozów organicznych dostosowanych do typu nasadzeń. Odpowiednia konserwacja przekłada się na długoletnią funkcjonalność oraz estetykę systemu dachowego.
Czy powierzchnia biologicznie czynna na dachu wymaga dodatkowej izolacji?
Tak, powierzchnia biologicznie czynna na dachach zielonych wymaga starannie zaprojektowanej i wykonanej izolacji przeciwwodnej. SOPREMA oferuje systemy hydroizolacyjne kompatybilne z dachami zielonymi, które skutecznie chronią konstrukcję przed przenikaniem wody i korzeni. Wykorzystanie membran odpornych na przerastanie roślin oraz mechaniczne uszkodzenia zapewnia długotrwałą szczelność. Dobrze zaprojektowana powierzchnia biologicznie czynna nie tylko spełnia funkcję retencyjną, ale również stanowi warstwę izolacyjną, podnosząc efektywność energetyczną budynku.
Wpływ powierzchni czynnej biologicznie na strukturę dachów i tarasów
Powierzchnia biologicznie czynna w znaczącym stopniu wpływa na parametry użytkowe i konstrukcyjne dachów oraz tarasów. Jej obecność zmniejsza amplitudy temperatur, ogranicza spływ powierzchniowy wód opadowych oraz poprawia izolacyjność termiczną. W systemach dachowych SOPREMA powierzchnia biologicznie czynna projektowana jest w zgodzie z wymogami wytrzymałościowymi konstrukcji, a także z uwzględnieniem parametrów warstw filtracyjnych, drenażowych i wegetacyjnych. Efektem jest zintegrowany układ, który podnosi funkcjonalność i trwałość całego dachu.
